Straks vieren we Koninginnedag.
In Nederland en ook in Friesland is dit zo gaandeweg een multicultureel kleurrijk feest geworden. En dat kan omdat we geen toren van Babel willen houwen.

Kent u het verhaal van de toren van Babel. Het heeft helemaal met ons samen leven van vandaag en morgen te maken. Het verhaal van de toren is veel ouder dan onze jaartelling, maar het is ook heel actueel. Want het verhaal gaat over de oermenselijke ervaring dat mensen verdeeld zijn en daar maar moeilijk goed mee om kunnen gaan. Heel vroeger al en vandaag nog steeds.

‘Laten we een stad bouwen met een toren die tot in de hemel reikt. Dat zal ons beroemd maken en dan zullen we niet over de hele aarde verspreidt raken’, staat in het bijbelboek Genesis, H. 11 vers 4. Dan hebben we geen menselijke verdeeldheid meer, we gaan een toren bouwen van één taal, één cultuur, één soort mens. Allemaal gelijk, ja, dat geeft ons mensen veel macht, een macht die reikt tot in de hemel, een macht die dus haast Goddelijk is. Is dat zo? Werkt dat zo? Heft dat de verdeeldheid op?
Je voelt al aan dat dit op de kop verkeerd gaat.

En toch … Vandaag hoor je zeggen: laten we bij elkaar hokken, laten we ons verschansen achter een veilig schild, tegen de rest van de wereld. Laten we doen alsof er niets en niemand buiten ons Babel meetelt. Babel is voor ons het enige ware en de rest past zich maar aan. Want wij zijn de echte inwoners en daarom moet onze taal en cultuur boven alles uitstijgen. Wie dat niet wil hoort er niet bij en valt er gewoon buiten.

Wanneer er maar één taal wordt gesproken, is dat meestal de taal van de mensen die de macht in handen hebben. Wanneer mensen maar één culturele taal, maar eén geloofstaal mogen spreken en beleven, daar versmalt het bestaan van mensen zich en komt de humaniteit in gevaar. En dat geldt niet alleen voor dictaturen. Ook democratieën lopen dat risico wanneer iedereen iedereen maar nawauwelt.

In het verhaal van de toren van Babel verwart God de spraak van de torenbouwers en stort het hele project als een kaartenhuis in elkaar.

Opeens moeten mensen elkaar weer gaan opzoeken om elkaar te bereiken. Ze gaan opnieuw leren luisteren, gaan leren zich weer te verwonderen over elkaar en over elkaars anders zijn. De mensen gaan weer ontdekken hoe ze elkaar op waarde kunnen schatten, en ze gaan moeite doen om elkaar te begrijpen in elkaars cultuur en geloof.

Ik denk dat God heel goed doorhad hoe gevaarlijk het is wanneer we elkaar willen dwingen in één manier van denken en geloven, wanneer we elkaar daarmee gaan belagen en onderdrukken. Juist dat speelt mensen tegen elkaar uit en juist dat versterkt de verdeeldheid. Wonderlijk actueel is dit allemaal.
Want je moet er toch niet aan denken dat …