Volgend jaar is tijdens de Hemelvaartsdagen de Kirchentag in de havenstad Bremen van 20 – 24 mei 2009. Ruim 100.000 jongeren en volwassenen trekken dan naar de Hanzestad voor het feest van geloof en leven, deze keer vanuit het motto: ‘Mens, waar ben je?’, uit Genesis 3: 9. De Internationale Commissie van de Kirchentag bereidt de komst van de 5000 buitenlandse deelnemers voor en is uit heel de wereld naar Bremen gekomen. We bekijken Bremen–stad en Bremen-haven met haar nieuwe ‘Emigratiemuseum’. Want ook de emigratiegeschiedenis zal tijdens de Kirchentag belicht worden. .

Mijn Belgische collega ds. Saskia Ketelaar vertelt er over: ‘Als we in Bremerhaven aankomen voelen we de wind en ruiken de zee. Met een twintigtal theologen uit bijna net zoveel verschillende landen bezoeken we het museum. We stappen terug in de tijd en staan plotseling aan een ‘tranenkade’ met levensechte wassenbeelden. Je voelt welke drama’s zich hier hebben afgespeeld. Afscheid nemen. Koffers staan opgestapeld, je hoort lawaai en een kleutertje valt bijna in het water. ‘Kijk, die heeft honger!’ zegt iemand en wijst op een man die zijn beide handen als een kommetje omhoog houdt. ‘Welnee! Hij is aan het bidden! Dat is een joodse gebedshouding.’
Bremenhaven was jarenlang de belangrijkste emigratiepoort van Europa richting Amerika. Ongeveer 7 miljoen mensen scheepten in en gingen een onbekende toekomst tegemoet. Waarom? Langzaam wordt het duidelijker. Saskia vertelt: ‘Het waren heel verschillende mensen die door Europa werden uitgespuwd omdat ze cultureel anders waren. Mensen op zoek naar een normaal leven en wat geluk. Vreemd dat je deze geschiedenis wel kent en toch niet beseft. We arriveren in Amerika en worden in grote ijzeren kooien in quarantaine opgesloten. Hier volgt de ‘slimme migratiemethode’. Zieken en gehandicapten worden terug gestuurd en families worden uit elkaar gerukt. Opnieuw tranen. Vervolgens beantwoorden we op een computer de vragen die de emigranten ook werden gesteld. Ben je een anarchist? Welke kleur haren heb je en welke kleur ogen? Is het een wonder dat ook racistische ideeën werden geëxporteerd?’ Ook in deze geschiedenis ligt een basis voor de terugkomst van de Nazi’s. Onthutst en vol indrukken verlaten we het museum.’Mens, waar ben je? … vandaag de dag?’

We bezoeken de Bremer Dom, zien de Bremer Muzikanten voor het gemeentehuis staan en bekijken de pleinen en de Messe-hallen waar het volgend jaar allemaal zal gebeuren. Het ‘Internationale Centrum’ komt in de Messe, en wordt weer een ontmoetings- en rustplek voor alle buitenlandse deelnemers. Wilt u meer weten over de Kirchentag? Zie www.kirchentad.de of neem contact met mij op. Ds. Corry Nicolay , namens de PKN Nederlands contactpersoon voor de Kirchentag Leeuwarderstraatweg 220, 8469 AC Nieuwebrug Tel: 0513 632973 , mail: corrynicolay@hetnet.nl