Open discussie is goed en belangrijk, de vrijheid meningsuiting is een kostbaar democratisch uitgangspunt in onze samenleving. De grenzen van vrijheid van meningsuiting worden aangegeven door het principe van mensenrechten: recht willen doen aan de ander, hoe zij of hij is. Wanneer het recht op vrije meningsuiting een losstaande werkelijkheid wordt, gaat het voorbij aan andere waarden, zoals respect voor medemensen. Wanneer vrijheid op die manier wordt opgeeist en gebruikt wordt de samenleving onleefbaar en drijven we elkaar steeds verder in het nauw, vermoorden we elkaar geestelijk. Het recht op vrije meninguiting verwordt dan tot het recht op ongelegitimeerde belediging en minachting. Die vrijheid uit zich dan in minachting en neerbuigend taalgebruik naar de mensen die zich baseren op de grondwet van onze democratie. Elke vrijheid kent grenzen, ook de vrijheid van meningsuiting. Daarom is het belangrijk dat we als inwoners van Nederland en ieder vanuit het eigen levensovertuiging en geloof, alert willen zijn op het spreken over elkaar thuis, op straat, op het werk en op school.

In een samenleving waarin mensen alleen maar zeggen wat ze denken horen kinderen aan de ontbijttafel, op straat en via de media dat ook, taalgebruik wat ze overnemen en vervolgens op straat verkondigen. Het is belangrijk om kinderen te leren dat het niet gewoon en normaal is om alles zomaar alles te zeggen. Dat ze leren herkennen waarmee ze mensen beledigen, minachten en negatief over anderen spreken. Wanneer kinderen niet merken dat volwassenen zich soms een beetje inhouden, zullen zij dit ook niet leren. Het gaat er om dat je de ander net zo behandelt zoals je zelf graag behandeld wilt worden. Dat is een centrale regel vanuit het Humanisme, Boeddhisme en vanuit het geloof in die ene God.

Jongeren groeien op in kleurrijke Nederland. Hier kan een jongere het normaal vinden zijn moslim vriend uit te nodigen voor het Hindoestaanse Lichtjesfeest, zodat ze samen lichtjes aan kunnen steken voor alle mensen. En dan willen hij en zij ook wel eens een islamitisch, joods of christelijk feest meemaken. Dat is steeds meer gewoon en normaal in onze democratische samenleving: een leefbare samenleving voor iedereen die in Nederland woont, ongeacht huidskleur, nationaliteit, culturele, religieuze of levensbeschouwelijke achtergrond. We zijn knettergek wanneer we dat afbreken. Dat geven we toch nooit uit handen?!

Een oude levens wijsheid vertelt:
Uiteindelijk gaat het er niet om
wat wij van elkaar weten,
maar het gaat er wel om
wat wij voor elkaar betekenen.

Corry Nicolay is PKN predikant kleurrijke communicatie.
(corrynicolay@hetnet.nl - www.kleurrijkgeloven.nl)