Interview door Mirjam Nieboer in het ‘Centraal Weekblad’, eind 2004

Ds Corry Nicolay zet zich in voor de interculturele dialoog

‘Ik zeg vaak: denk aan je eigen geschiedenis’

Corry Nicolay (1948), PKN-predikant en intercultureel communicatiedeskundige, woont en werkt in Friesland. Ze is voorzitter van het Platform Levensbeschouwing in Kleurrijk Fryslân dat dit jaar tien jaar bestaat. Net nu het werk van het Platform zijn vruchten begint af te werpen en binnen politieke gemeenten en kerken de interculturele dialoog aarzelend op gang komt, wil de overheid de subsidiekraan dichtdraaien. Maar Nicolay, gewend aan politieke tegenwind, geeft zich niet zo snel gewonnen.

Dat de overheid de subsidie aan het Platform wil stopzetten, komt voor Nicolay niet als een verrassing. ‘De politiek heeft de neiging om te denken dat er geen geld meer nodig is als het goed gaat. Er zitten meer vrouwen in hogere functies, dús kan emancipatie van de agenda af. Het platform functioneert goed? Geldkraan dicht. De politiek realiseert zich niet, dat sommige thema’s in onze samenleving blijvende aandacht nodig hebben.’ De actualiteit zet haar woorden kracht bij. Begin september houdt de Nasjonale Alliantie in Leeuwarden een demonstratie tegen ‘het multicultureel geweld’. Nicolay gaat op de lokale televisie in discussie met de voorzitter van de extreem-rechtse beweging. Die zelfde dag nog ligt er een dreigbrief op de deurmat. Ook in het verleden werd ze meermalen bedreigd. Nicolay blijft er nuchter onder. ‘Ik neem bedreigingen bloedserieus en als het me te gortig wordt, schakel ik de politie in. Men weet hier inmiddels wel, dat ik me niet op de kop laat zitten.’ Zonder het extremisme te willen goedpraten, probeert ze het wel in zijn context te zien. ‘De agressie tussen etnische groepen, zoals nu in de Vrijheidswijk in Leeuwarden, zegt denk ik meer over de voorzieningen in die wijk en hoe de politiek daarmee omgaat, dan over godsdienst. Racisme is ten diepste gebaseerd is op een combinatie van onvrede en angst.’

Hoofddoek
Nicolay ontdekte al vroeg een zekere gave bij zichzelf om het vertrouwen van mensen te winnen en om mensen met elkaar in contact te brengen. Dat talent stak ze niet onder stoelen of banken. Het begon met het geven van Nederlandse les aan Turkse vrouwen in Heerenveen. Vervolgens werd ze contactpersoon voor de hele Turkse groepering in Friesland en ambtenaar voor het minderheden- en vluchtelingenbeleid bij de gemeente Heerenveen. In de tussentijd studeerde ze ook nog theologie. Nu is ze parttime predikant van twee kleine Friese PKN-gemeenten, waardoor ze tijd overhoudt voor het platform, (s)preekbeurten, een promotie-onderzoek en – niet te vergeten – haar man, kinderen en kleinkind. Nicolay maakte de vrouwenemancipatie heel bewust mee. Het opboksen tegen de weerstand en de vooroordelen, het moeizame bevechten van een eigen plek, ze ziet het allemaal terug bij de moslima’s van nu. ‘Ik ken jonge moslimmeiden, in jeansbroek en met geverfde lokken, die provocerend de hoofddoek dicht om de kin knopen en zeggen: ik draag hem net zo lang totdat mensen het normaal vinden. We pikken het niet dat jullie uitmaken wat wij moeten doen. Daar herken ik feilloos mezelf in van vroeger. Dat moslimmeisjes nu koranlessen krijgen, is ook een teken van emancipatie. Laat ze zelf maar ontdekken in de oude teksten dat ze er als vrouw mogen zijn en zich mogen – de koran spreekt zelfs van móeten - ontplooien. Tegen Nederlandse vrouwen zeg ik vaak: denk aan je eigen geschiedenis.’

Vooroordelen
Het platform viert zijn tienjarig jubileum op zondag 26 september met een interreligieuze viering in de Turkse Sefa ‘at Moskee in Heerenveen. Er doen voorgangers van zes godsdiensten en levensbeschouwingen aan mee. In de loop der jaren zijn die zes een hechte groep geworden die regelmatig samen optreedt en af en toe ook wel eens een regionaal of lokaal etnisch brandje blust. Ze vormen het levende bewijs dat een vreedzame multiculturele samenleving werkelijkheid kan worden als solidariteit persoonlijke inhoud krijgt. ‘Solidair ben je als je je wérkelijk openstelt voor het verhaal van de ander. Maar vooroordelen zijn hardnekkig. Ik viel een keer geweldig door de mand toen ik met mijn moslimvriendin in Turkije een moskee bezocht. Ik zag de vrouwen achterin staan en zei tegen haar: toch vind ik dat maar niets. Ze was in me teleurgesteld. Je hebt dus tóch je oordeel klaar en vraagt niet eerst wat ík er van vindt, als geëmancipeerde moslimvrouw. Ze had helemaal gelijk.’

Stigmatisering
De Friese kerken zijn tot nu toe terughoudend in het contact met anders gelovigen, terwijl ze volgens Nicolay juist een belangrijke stem moeten hebben in het integratiedebat. ‘Het lijkt erop dat de kerken genoeg hebben aan zichzelf. Misschien zijn ze ook wel bang voor het contact. Holt het je eigen geloof niet uit en worden we straks niet onder de voet gelopen door de moslims?’ De media werken een toenemende stigmatisering van de islam in de hand. Zo komen we als samenleving in een negatieve spiraal terecht die ook Nicolay zorgen baart. ‘Ik kom vaak mensen tegen die zeggen: ik begrijp niet dat jij nog gelooft. Alle ellende op de wereld komt uit geloof voort. Ik begrijp die reactie, en ik ben ook wel eens bang voor de toekomst, maar ik ga er niet in mee. Ik val altijd weer terug op het scheppingsverhaal waarin God de mensen zegent en ze een belangrijke gave meegeeft: de gave tot vruchtbaarheid. Vruchtbaarheid in de aloude betekenis van de ander tot bloei laten komen, zodat die op haar en zijn beurt tot bloei kan komen en vrucht kan dragen. Voor mij ligt daarin de diepste zin van ons bestaan.’

De interreligieuze viering op 26 september van het Platform Kleurrijk Fryslân met als thema ‘Wat is voor jou een weg naar vrede’ is rechtstreeks uitgezonden door IKON-radio en is op te vragen via www.ikon.nl/kerkdiensten.