In kleurrijk Nederland verlaat een lama zijn lichaam. Daarna wordt in het crematorium vanuit de oude Tibetaanse regels een ontroerende plechtigheid gehouden.
Over deze plechtigheid wil de lama tijdens zijn leven niet spreken. Onbelangrijk, vindt de oprichter van de stoepa in Hantum. In 1988 begint hij de stoepa te bouwen, waar hij veel Friese en andere groepen mensen heeft ontvangen. De lama is een wijze en charismatische goeroe, met een warme levenswijsheid en rustige uitstraling. Hij is 86 jaar geworden. Tijdens mijn laatste bezoek aan de stoepa is hij al erg ziek en we kijken elkaar aan met warme genegenheid aan en voelen dat dit een afscheid kon zijn.
Na zijn heengaan komt de vraag: moet zijn lichaam terug naar Tibet? Zelf wilde de lama daar niet over spreken. Juist in het zwijgen ligt het antwoord, begrijpen de leerlingen. De crematie moet in het land zijn, waar hij 38 jaar geleden het Boeddhisme wortel heeft laten schieten. Uit heel Nederland zijn de volgelingen en andere betrokkenen gekomen om het heengaan van hun lama samen te delen. Ze begrijpen dat de plechtigheid een mooie mix moet worden tussen Oost en West. Het crematorium stroomt vol met mensen uit heel Nederland, jong en oud, gekleed in rood en oranje. Vooraan staat de met bloemen beschilderde kubusvormige kist. Daarvoor staan bloemen in veel kleuren en offers van fruit, rijst, gesmolten boter en water. Daarboven hang op de kubus een mooie foto van de lama. Wanneer je door het raampje van de kubus kijkt, zie je de lama in lotushouding zitten. Rechts zitten 3 lama's uit Duitsland, België en Frankrijk die erop toezien dat alles goed verloopt. Er wordt uit de Veda gereciteerd, op houten fluiten gespeeld en wierook aangestoken. De klankschalen klinken en er wordt zingend gehumd. Vredig worden melodieuze en lange liederen gezongen in het Sanskriet, liederen over het doorgeven van wijsheid en dat er geen begin en geen eind is. De volgelinge geloven dat de lama zo ontwikkeld was, dat hij het Nirwana, de bevrijding uit de cyclus van wedergeboorten, moet hebben bereikt. Dit is het hoogste goed in het Boeddhisme.
Voor de crematie wordt het lichaam van de lama in een gewone kist gelegd en door zijn collega lama's zelf naar de oven gebracht. Het zingen gaat nog even door, waarna een vredige stilte alle aanwezigen omringt. De onderlinge verbondenheid is voelbaar en mooi. In de stoepa van Hamtum komt eerst een nieuw bestuur Later komt er wellicht een volgende religieuze leider. Dat zal de tijd openbaren.

(corrynicolay@hetnet.nl - www.kleurrijkgeloven.nl)