Maanjaar en zonnejaar.
De datum van Islamitische feesten verschuift elk jaar, omdat de Islam zich baseert op het maanjaar, wat 12 dagen korter is dan de 356 dagen van het zonnejaar. Hierdoor schuiven de islamitische vastenperiode en feestdagen elk jaar 12 dagen vooruit.
De islamitische vastenmaand Ramadan was rond de milleniumwisseling, van 8 december tot 7 januari 2000. De moslims geloven dat in de maand Ramadan de Koran aan Mohammed is geopenbaard. Tijdens het vasten bezinnen de moslims zich op de Koran en het geloof in hun dagelijkse leven. Proberen ze eerlijk en in vrede te leven? Wordt een eerste stap gezet bij gebroken relatie en conflict? Anders is het vasten zinloos. Daarna is het 4 dagen feest, waarbij familie en vrienden elkaar bezoeken.
Het Slachtfeest is 70 dagen later. Uit de Koran wordt gelezen dat Abraham van de engel Gabriël zijn zoon Ismaël niet voor God mocht doden. Want het leven is heilig en moet door mensen worden beschermd. Wel kon Abraham een rein dier slachten om samen met anderen te delen. Daarom slachten moslims bij dit feest een rein dier om dit in vrede te delen met familie en vrienden. Het nieuwe jaar 1421 begint deze keer op 5 april 2000. De emigratie van de Profeet Mohammed naar Medina in 622 wordt herdacht, wat het begin vormt de islamitische jaartelling.
Voor moslims zijn dit periodes van diepere bezinning en gezamenlijke verbondenheid en blijdschap.
In de woorden Islam en Moslim staan namelijk de letters s.l.m. centraal van het arabische woord 'salaam', wat 'vrede' betekent. Daarom roepen het vasten en de feesten op om in vrede met elkaar te leven. Deze letters komen mij bekend voor. Dezelfde letters s.l.m. vormen in het hebreeuws het woord 'shalom', wat ook 'vrede' betekend. De Islam en het Christendom zijn ten diepste in hun geloofsleer twee vrede-lievende godsdiensten.
Verrijking van de samenleving.
Nederland is van oudsher een christelijk land. Dit is nog te merken aan de gezamenlijke vrije zondag en christelijke feestdagen. Dit zijn nationale vrije dagen voor iedereen, gelovig en ongelovig, christen, jood, moslim, hindoe en anders gelovig. Als christen heb ik hierdoor een streepje voor en ben gemakkelijk in staat om de zondag en feestdagen samen met medegelovigen te beleven en te delen.
Al veel jaren horen mensen bij de Nederlandse samenleving, die op een andere wijze geloven in God. Zij hebben in onze democratie recht op een gelijkwaardige plaats in de samenleving. Het vieren van hun 'zondag' en godsdienstige feesten moeten ze zelf zien te regelen. In 1985 is bij de wet geregeld dat gelovigen vrij mogen hebben voor godsdienstige feestdagen. In de praktijk zijn het echter de betrokkenen zelf, de bedrijven en de scholen die deze vragen ontmoeten en ermee om moeten gaan.
Nu wordt het vasten in Nederland wel begrepen omdat ook Christenen dit kennen. De feesten worden moeilijker begrepen. Vaak lukt het niet om vrij te krijgen en willen de moslims hun baan en de werksfeer niet op het spel zetten.
Ook de ouders en hun kinderen voelen zich vaak in een tweestrijd terechtkomen. Eigenlijk willen de ouders graag dat hun kinderen vrij krijgen van school, maar merken ze dat de kinderen dit vervelend vinden omdat ze er een hekel aan hebben om op deze wijze op te vallen en anders te zijn dan de rest. Best ingewikkeld om er goed mee om te gaan.
De Moslims leven al ruim een kwart eeuw in Nederland. Zou dit anders kunnen? Zo samen, als inwoners van Nederland, hebben we genoeg ervaring in huis voor de verdere uitbouw van een kleurrijke samenleving. Wanneer bijvoorbeeld gelovigen eens bereid zouden zijn om op elkaars feestdagen te werken, bereid zijn elkaars diensten over te nemen?
Onderweg in 2000 kunnen we bedenken en wellicht afspreken hoe we dat onderweg naar 3000 vorm gaan geven.
Corry Nicolay.