Met recht kun je de donkere decembermaand dit jaar 'lichtmaand december' noemen. Natuurlijk zijn het verschillende feesten, maar de diepere betekenis heeft te maken met een verlangen naar rechtvaardigheid en met geloof in vrede. De feesten zijn wars van religieus fanatisme. Want de mensenrechten worden juist ten diepste aangetast en ontkend door fanatisme wat gevoed wordt door godsdienst. Als dienst aan God mishandeling, mensenoffers en terreur rechtvaardigt, wordt God door mensen voor het karretje van misdaad en moord gespannen. Dat leidt af van God en is dus afgodendienst. En het staat haaks op de betekenis van die verschillende lichtfeesten.

In veel 'kleuren' wordt het licht van recht en vrede in december 'aangestoken'. Zo vieren de Joden vanaf 2 december Chanoeka, het feest van de Inwijding van de Tempel. Zij herdenken dat het licht door een wonder met de olie, genoeg voor één dag licht, acht dagen bleef branden. Dat was de voorgeschreven periode om de tempel weer te mogen gebruiken. Joden branden daarom acht dagen steeds één kaarsje meer in de Chanoeka, de achtarmige kandelaar vanuit het besef door één vredelievend mens bij meerdere mensen het licht van vrede kan gaan branden.
De Moslims vieren op 7 december hun Nieuwjaarsfeest. Zij staan er bij stil dat hun Profeet Mohammed de boodschap over 'Salam', 'Gods vrede op aarde' wil uitdragen. Zij worden opgeroepen deze weg van salam tussen mensen onderling te leven.
De Mahâyâna-Boeddhisten herdenken op 8 december dat hun Boeddha het ware inzicht, de verlichting, kreeg. Het licht wat zijn geest verlichtte, opent een weg voor mensen die er ook naar verlangen in vrede en heelheid hun leven op aarde samen met anderen te leven. Op 17 december staat bij de Hindoes de Gitâ centraal, de veda over de kennis en wijsheid die in mensen woont. Dit leidt naar het licht van vrede in je hart en vrede op aarde.
Christenen vieren op 25 en 26 december de geboorte van Jezus in Bethlehem. Zij ervaren Jesus' geboorte als het Licht van God dat elke vorm van duisternis op aarde openbreekt. Van de volgelingen van Jezus wordt gevraagd dat zij leven vanuit het licht van 'Vrede op aarde'.

Stel je eens dat al die mensen de oproep tot vrede van hun eigen geloof en van het geloof van elkaar serieus nemen. Stel je eens voor dat al die mensen de vrede op aarde proberen te leven. Dan zie je als het ware voor je, hoe de droom van vrede op aarde, mede vanuit de geloofsinspiratie en levensbeschouwelijke inspiratie door mensen kan worden waar gemaakt. Dan leiden godsdiensten en levensovertuigingen ècht tot vrede en willen hun aanhangers nooit een aanzet tot genoegdoening, geweld en haat uitdragen. Dan willen ze niet wegglijden in angst voor elkaar als hele groep. Dan kan het op 10 december een prachtige dag zijn van Mensenrechten.
Wanneer het licht van vrede alleen maar een schone droom is en los staat van het handelen van mensen, dan is het terecht wanneer mensen opmerken dat de wereld er bepaald niet op vooruit gaat met al die geloven en levensbeschouwingen.
En dat laat je je vanuit je geloof en overtuiging toch niet aanleunen?

Corry Nicolay is PKN predikant interreligieuze communicatie.