Op een grappige manier houden verhalen uit verschillenden culturen mij een spiegel voor. Ik zie Chinese Friezinnen zich ergens druk om maken. Ik zie en hoor wel dàt er iets is, maar ik hoor en zie niet wàt er is. Het is net als wanneer iedereen lacht om een mop die ik niet heb gehoord of niet begrijp. Dat voel ik me buitengesloten. De keus is dan aan mij of ik buitenstaander blijf of binnengehaald wil worden. Ga ik in mijzelf van alles bedenken of stel ik vragen. Het laat me kijken in de spiegel van een Joods wijsheidsverhaal van Martin Buber over ‘De Dove’.

Een vioolspeler speelde eens zo mooi dat iedereen die hem hoorde, begon te dansen. Steeds meer mensen gingen mee dansen. Het was een vrolijke boel. Toen kwam er een dove man aanlopen die niets van muziek wist. Wat hij zag leek hem een raar gedoe, zinloos en smakeloos.

Als mensen onderling doof zijn voor dat wat voor de ander belangrijk is, kunnen ze het stompzinnig of zinloos vinden. Wanneer je door hebt dat je de ‘muziek’ van de ander niet hoort, dus wanneer je begrijpt dat je de kern niet ziet of hoort, kun je nieuwsgierig worden. Bijvoorbeeld waarom de ander je wel of niet aankijkt tijdens een gesprek, waarom hij nooit nee zegt en waarom zij zich wel of niet religieus kleedt. Door te vragen kom ik veel te weten, maar soms leg ik het toch anders uit dan de ander bedoelt. Dit laat me kijken in de spiegel van een Islamitisch wijsheidsverhaal over Moela Nasroeddin.

Moela ontmoet iemand die in contact staat met vogels en vissen en zegt:’Toen ik u zag dacht ik, die is net zoals ik. Een vis heeft namelijk eens mijn leven gered’. De ander reageert verbaasd en vraagt:‘Hoe kan dat?’ Moela antwoordt: ‘Die vis redde mijn leven, want ik verging van de honger en heb drie dagen van die vis kunnen eten.’

En zo kunnen u en ik in de spiegel kijken van verhalen uit verschillende culturen die ons tot lering en vermaak zijn.

Corry Nicolay, interculturele communicatie.